Sietesza (Setesza, Szetesza) Mikołaj (zm. 1475), niższy duchowny, kopista ksiąg liturgicznych, wicekantor krakowski. Ur. zapewne w miejscowości Sietesz koło Przeworska w diec. przemyskiej.
Od r. 1453 był S. notowany w aktach oficjałów generalnych krakowskich jako wikariusz przy kościele katedralnym. W r. 1469 został wicekantorem katedry wawelskiej, wikariuszem kantora Mikołaja Imbira z Kiszewa h. Nałęcz. Po jego śmierci t.r. S. pozostał na stanowisku przy boku jego następcy Jana z Humnisk h. Gozdawa, dziekana przemyskiego. Do obowiązków S-y jako wicekantora należało kierowanie zespołem wykonawców śpiewów liturgicznych i przewodniczenie chórowi w czasie nabożeństw w katedrze, w tym procesji, które schodziły do miasta. Z obowiązkami kapłana i wicekantora łączył umiejętności skryptora-kaligrafa, kopisty i notatora ksiąg liturgicznych, zwłaszcza ksiąg muzycznych, czerpiąc dodatkowe dochody z wykonywania tego cenionego rzemiosła. Sygnował dwa znane nam zespoły ksiąg do śpiewu liturgicznego, oba okazale iluminowane. W l. 1451–7 przepisał ozdobną teksturą gotycką antyfonarz «de sanctis» ufundowany dla katedry krakowskiej z zapisu testamentowego kanonika katedralnego krakowskiego Adama z Będkowa h. Prus II. zmarłego w r. 1451 (Arch. Kapituły Metropolitalnej na Wawelu: rkp. 48, 49 KP). Nad wykonaniem dwuczęściowego dzieła czuwał Tomasz Strzępiński, wówczas kanonik katedralny krakowski. Koszt antyfonarza wyniósł (wg kolofonu w cz. 1) 87 grzywien i «nieco groszy». W r. 1467 S. sygnował jako skryptor cz. 1 czteroczęściowego „Graduału łęczyckiego”, który sprawił dla kolegiaty p. wezw. P. Marii i św. Aleksego w Tumie koło Łęczycy Mikołaj Imbir z Kiszewa, wówczas scholastyk łęczycki (kodeks, sygn. Lat. F. Vel. I 84 spłonął ze zbiorami rękopisów średniowiecznych Biblioteki Narodowej w Warszawie w r. 1944). Oba dzieła ukazują S-ę jako wytrawnego skryptora-kaligrafa i notatora tekstów muzycznych; wykonał w nich także ozdobne inicjały kaligraficzne. Brak natomiast podstaw źródłowych, by uznać S-ę za współwykonawcę dekoracji malarskiej przepisanych przez niego kodeksów. Wykonali ją w Krakowie profesjonalni malarze – iluminatorzy, wśród których wyróżniają się tzw. Mistrz Graduału łęczyckiego z pomocnikami i tzw. Mistrz Pontyfikału Tomasza Strzępińskiego (B. Miodońska).
Nieco światła na działalność S-y i jego dochody rzucają kościelne księgi sądowe. W r. 1464 Jakub, świątnik w miejscowości Świątniki koło Krakowa, i jego poręczyciel Jan, zobowiązali się zwrócić S-y 16 gr. długu. W r. 1465 Wojciech, rajca z Koszyc, w imieniu własnym i rady miejskiej Koszyc oraz Stanisław, mansjonarz w kościele św. Jakuba w Kazimierzu, zobowiązali się zapłacić S-y 3 grzywny i 1 fl., może za pracę kopisty. W maju 1466 S. upomniał się u kanonika Imbira z Kiszewa o zapłatę 14 grzywien, zapewne należnych mu za pracę nad „Graduałem łęczyckim”; we wrześniu pokwitował odbiór tej sumy. Również w r. 1466 sprzedał mszał dla kościoła w Radłowie; proboszcz Maciej oraz Jakub, wójt z Woli, zobowiązali się zapłacić 6 grzywien «pro libro missali». S. znał malarza i iluminatora krakowskiego Stanisława Durinka, który w r. 1474 był mu dłużny 6 fl. w złocie i 1 grzywnę. Fakt rozliczeń pieniężnych między skryptorem a malarzem stwarza możliwość identyfikacji anonimowego Mistrza Graduału łęczyckiego z Durinkiem, choć brak na to rozstrzygających dowodów. S. zmarł w r. 1475, zapewne w Krakowie.
Enc. Wiedzy o Książce; Dobrowolski, Życie artystów pol. (pod: Szetesza Mikołaj); Słown. Pracowników Książki Pol.; Sztuka w Krakowie w latach 1350–1550. Katalog wystawy Muzeum Narodowego w Krakowie, 1964, (B. Miodońska), s. 22, 101 n.; Polkowski J., Katalog rękopisów kapitulnych katedry krakowskiej, cz. 1, Arch. do Dziej. Liter., T. 3: 1884 s. 48 n.; Sawicka S., Straty wojenne zbiorów polskich w dziedzinie rękopisów iluminowanych. Ministerstwo Kultury i Sztuki. Prace i materiały Biura Rewindykacji i Odszkodowań, Nr 10, W. 1952 s. 22 poz. 23; – Kopera F., Dzieje malarstwa w Polsce, Kr. 1925 I 64–6; tenże, Miniatury rękopisów polskiego pochodzenia w Bibliotece Publicznej w Petersburgu, Spraw. Kom. do Badania Hist. Sztuki w Pol. AU, VII, Kr. 1906 szp. 424–435, ilustr. 1, 12–19; Miodońska B., Iluminacje krakowskich rękopisów z 1 połowy w. XV w Archiwum Kapituły Metropolitalnej na Wawelu, Kr. 1967, Biblioteka Wawelska 2; taż, Małopolskie malarstwo książkowe. 1320–1540, W. 1993 s. 78, 138 n., 143–6, 149–56, 160, 202 (ilustr. 16); Potkowski E., Produkcja książki rękopiśmiennej w Polsce w XV stuleciu, w: Z badań nad księgozbiorami historycznymi. Książka rękopiśmienna XV–XVII w., W. 1980 s. 30; Przybyszewski B., Kapituła krakowska za kanonikatu Jana Długosza (1430–1480), w: Długossiana, Studia historyczne w pięćsetlecie śmierci Jana Długosza. Zesz. Nauk. UJ, DLXI. Prace hist., Z. 65, W. 1980 s. 41; – Cracovia impressorum XV et XVI saeculorum, Ed. J. Ptaśnik, Mon. Pol. Typographica XV et XVI saeculorum I, Lw. 1922 s. 3 (kolofon Graduału łęczyckiego); Długosz, Liber benef., I 27; Inwentarz katedry wawelskiej z roku 1563, Oprac. A. Bochnak, Kr. 1979, Źródła do dziej. Wawelu, X 110; Przybyszewski, Wypisy źródł. do dziej. Wawelu, [T. 1:] Źródła do dziejów Wawelu, III s. XIV, 22 (przyp. 32), 25, 34, 42 (poz. 32, 39, 44, 53, 63); – Arch. Kapituły Katedralnej w Kr.: Antiphonarium de Sanctis, rkp. 48, 49 KP; Arch. Kurii Metropolitalnej w Kr.: Acta officialia t. 1 s. 506, t. 12 s. 243, 655, 809, 900, t. 13 s. 556.
Barbara Miodońska